گفتار اندر آفرينش مردم‏

گفتار اندر آفرينش مردم‏...

 «شعری از فردوسی» چو گفتـــــار بيهــوده بسيــار گشت                       سخنگوي در مردمي خوار گشت به نايـافت رنجه مـكن خـــــويشتن                          كه تيمـار جان باشد و رنج تـن زدانش چو جان تـــرا مـــايـه نيست                    به از خامشي هيچ پيرايــه نيست توانگر شد آنكس كه خرسنـــد گشت                  از او آز و تيمار در بنـــد گشت بـه آمــوختن چون فــروتن شـــوي                            سخن هــاي دانندگــان بشنوي مگوي آن سخن، كاندر آن سود نيست                       كز آن آتشت بهره جز دود نيست بيــــا تا جهــــان را به بــد نسپريم                   به كوشش همه دست نيكي بريم نبــاشد همي نيك و بـــد، پــــايدار                   همـــــان به كه نيكي بود يادگار همــــان گنج و دينار و كاخ بلنـــــد                نخواهــــد بدن مرترا ســـودمند فــريــدون فــرّخ، فرشته نبـــــــود               بــه مشك و به عنبر، سرشته نبود به داد و دهش يــافت آن نيگـــــوئي   تو داد و دهش كن، فريدون توئي گفتار اندر آفرينش مردم‏...ادامه مطلب

به آوردگه رفت نيزه بكفت همى ماند از گفت مادر شگفت‏ يكى تنگ ميدان فرو ساختند بكوتاه نيزه همى باختند نماند ايچ بر نيزه بند و سنان بچپ باز بردند هر دو عنان‏ بشمشير هندى بر آويختند همى ز آهن آتش فرو ريختند بزخم اندرون تيغ شد ريز ريز چه زخمى كه پيدا كند رستخيز گرفتند زان پس عمود گران غمى گشت بازوى كند آوران‏ ز نيرو عمود اندر آورد خم دمان بادپايان و گردان دژم‏ ز اسپان فرو ريخت بر گستوان زره پاره شد بر ميان گوان‏ فرو ماند اسپ و دلاور ز كار يكى را نبد چنگ و بازو بكار به آوردگه رفت نيزه بكفت همى ماند از گفت مادر شگفت‏ يكى تنگ ميدان فرو ساختند بكوتاه نيزه همى باختند نماند ايچ بر نيزه بند و سنان بچپ باز بردند هر دو عنان‏ بشمشير هندى بر آويختند همى ز آهن آتش فرو ريختند بزخم اندرون تيغ شد ريز ريز چه زخمى كه پيدا كند رستخيز گرفتند زان پس عمود گران غمى گشت بازوى كند آوران‏ ز نيرو عمود اندر آورد خم دمان بادپايان و گردان دژم‏ ز اسپان فرو ريخت بر گستوان زره پاره شد بر ميان گوان‏ فرو ماند اسپ و دلاور ز كار يكى را نبد چنگ و بازو بكار تن از خوى پر آب و همه كام خاك زبان گشته از تشنگى چاك چاك‏ يك از يكدگر ايستادند دور پر از درد باب و پر از رنج پور جهانا شكفتى ز كردار تست هم از تو شكسته هم از تو درست‏ ازين دو يكى را نجنبيد مهر خرد دور بد مهر ننمود چهر همى بچّه را باز داند ستور چه ماهى بدرياچه در دشت گور گفتار اندر آفرينش مردم‏...ادامه مطلب

چو زين بگذرى مردم آمد پديد شد اين بندها را سراسر كليد سرش راست بر شد چو سرو بلند   بگفتار خوب و خرد كار بند پذيرنده هوش و راى و خرد مر او را دد و دام فرمان برد ز راه خرد بنگرى اندكى كه مردم بمعنى چه باشد يكى‏ مگر مردمى خيره خوانى همى جز اين را نشانى ندانى همى‏ ترا از دو گيتى برآورده‏اند بچندين ميانچى بپرورده‏اند چو زين بگذرى مردم آمد پديد شد اين بندها را سراسر كليد سرش راست بر شد چو سرو بلند   بگفتار خوب و خرد كار بند پذيرنده هوش و راى و خرد مر او را دد و دام فرمان برد ز راه خرد بنگرى اندكى كه مردم بمعنى چه باشد يكى‏ مگر مردمى خيره خوانى همى   جز اين را نشانى ندانى همى‏ ترا از دو گيتى برآورده‏اند بچندين ميانچى بپرورده‏اند نخستين فطرت پسين شمار توئى خويشتن را ببازى مدار شنيدم ز دانا دگرگونه زين چه دانيم راز جهان آفرين‏ نگه كن سرانجام خود را ببين چو كارى بيابى ازين به گزين‏ برنج اندر آرى تنت را رواست كه خود رنج بردن بدانش سزاست‏ چو خواهى كه يابى ز هر بد رها سر اندر نيارى بدام بلا نگه كن بدين گنبد تيز گرد كه درمان ازويست و زويست درد نه گشت زمانه بفرسايدش نه آن رنج و تيمار بگزايدش‏ نه از جنبش آرام گيرد همى     نه چون ما تباهى پذيرد همى از و دان فزونى از و هم شمار    بد و نيك نزديك او آشكار گفتار اندر آفرينش مردم‏...ادامه مطلب

ابوالقاسم فردوسی طوسی (۳۲۹ هجری قمری – ۴۱۶ هجری قمری، در طوس خراسان)، شاعر حماسه‌سرای ایرانی و سراینده شاهنامه، حماسه ملی ایران، است. برخی فردوسی را بزرگ‌ترین سراینده پارسی‌گو دانسته‌اند که از شهرت جهانی برخوردار است. فردوسی را حکیم سخن و حکیم طوس گویند. پژوهشگران سرودن شاهنامه را برپایه شاهنامه ابو گفتار اندر آفرينش مردم‏...ادامه مطلب

سال مرگ فردوسی تا چهار سده پس از زمان او در منابع کهن نیامده‌است. نخستین نوشته‌ای که از زمان مرگ فردوسی یاد کرده «پیشگفتار شاهنامهٔ بایسنقری» است که سال ۴۱۶ ه‍.ق را آورده‌است. این دیباچه که امروزه بی‌پایه بودن نوشتارهای آن آشکار گردیده، از منبع دیگری یاد نکرده‌است. تذکره‌نویسان پسین، همین تاریخ را ب گفتار اندر آفرينش مردم‏...ادامه مطلب

گفتار اندر آفرينش مردم‏...

گفتار اندر آفرينش مردم‏...

گفتار اندر آفرينش مردم‏...

 «شعری از فردوسی» چو گفتـــــار بيهــوده بسيــار گشت                       سخنگوي در مردمي خوار گشت به نايـافت رنجه مـكن خـــــويشتن                          كه تيمـار جان باشد و رنج تـن زدانش چو جان تـــرا مـــايـه نيست                    به از خامشي هيچ پيرايــه نيست توانگر شد آنكس كه خرسنــ گفتار اندر آفرينش مردم‏...ادامه مطلب